Khoảng một phần ba số người trong độ tuổi từ 65 đến 74 trải qua tình trạng suy giảm thính lực. Nếu không được điều trị kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến điếc và ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống.
Cùng với sự tiến bộ của xã hội, tuổi thọ trung bình của con người ngày càng tăng, dẫn đến quá trình lão hóa, nguyên nhân chính gây ra các bệnh tim mạch, tiêu hóa, nội tiết và rối loạn chức năng, bao gồm cả rối loạn thính lực. Suy giảm thính lực, hay còn gọi là lão thính, là tình trạng phổ biến ở người cao tuổi, biểu hiện qua việc mất dần khả năng nghe.
1. Nguyên nhân dẫn đến suy giảm thính lực ở người già
Suy giảm thính lực xảy ra do sự giảm hoặc mất khả năng cảm nhận âm thanh của hệ thần kinh.
-
- Quá trình lão hóa là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến suy giảm thính lực, bao gồm teo da ống tai, tích tụ dáy tai, làm dày màng nhĩ, và tổn thương chuỗi xương con trong tai giữa.
- Thoái hóa dây thần kinh thính giác và xơ cứng các mạch máu trong ốc tai cũng góp phần gây suy giảm thính lực.
- Sự suy giảm hormone tuyến thượng thận và sinh dục cũng làm tăng nguy cơ suy giảm thính lực ở người cao tuổi.
- Sống hoặc làm việc trong môi trường ồn ào trên 70dB khiến tình trạng suy giảm thính lực diễn tiến nhanh hơn.
- Các bệnh viêm tai giữa, chấn thương, hoặc tích tụ ráy tai, cùng với các bệnh lý khác như tim mạch, tiểu đường, cũng có thể gây suy giảm thính lực.
- Việc sử dụng chất kích thích như rượu, thuốc lá, hoặc thuốc kháng sinh như aminosid, thuốc lợi tiểu, và thuốc giảm đau cũng làm tăng nguy cơ suy giảm thính lực.
- Các bệnh lý trước đó như viêm màng não, quai bị, hoặc Zona tai cũng có thể để lại di chứng gây suy giảm thính lực.
- Nếu suy giảm thính lực không được điều trị hoặc bị bỏ qua, tình trạng này sẽ càng trở nên nghiêm trọng hơn.
2. Dấu hiệu nhận biết và triệu chứng suy giảm thính lực do lão hóa
Người bị suy giảm thính lực thường cảm thấy khó khăn khi nghe rõ các âm thanh, đặc biệt trong môi trường ồn ào. Các triệu chứng bao gồm:
-
- Khó nghe do âm thanh nhỏ.
- Không thể hiểu rõ lời nói của người khác khi có tiếng ồn xung quanh.
- Nghe giọng nam rõ hơn giọng nữ.
- Cảm thấy khó chịu với âm thanh quá to.
- Bị ù tai.
3. Khi nào cần gặp bác sĩ?
Bạn nên đi khám bác sĩ nếu:
-
- Thường xuyên yêu cầu người khác lặp lại lời nói.
- Tăng âm lượng tivi hoặc thiết bị âm thanh lớn hơn mức bình thường.
- Khó theo kịp cuộc trò chuyện.
- Nghe tiếng ồn lạ trong tai.
- Nói chuyện lớn tiếng hơn bình thường.
4. Phương pháp chẩn đoán bệnh
-
- Bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử bệnh lý của gia đình, các loại thuốc đã và đang sử dụng, cũng như các triệu chứng liên quan đến tai mũi họng để xác định nguyên nhân.
- Nếu chỉ giảm thính lực ở một bên tai, bác sĩ sẽ xem xét các nguyên nhân khác như viêm tai giữa, chấn thương, hoặc tiếp xúc với tiếng ồn.
- Bác sĩ có thể tiến hành soi tai để kiểm tra các nguyên nhân khác gây giảm thính lực, như ráy tai, nhiễm trùng, hoặc khối u.
- Làm thính lực đồ để đánh giá mức độ giảm thính lực.
- Chụp MRI có thể được đề nghị để loại trừ khả năng có khối u hoặc các vấn đề khác khi chỉ giảm thính lực ở một bên tai.
5. Ảnh hưởng của suy giảm thính lực đến sức khỏe người cao tuổi
Dù không đe dọa đến tính mạng, suy giảm thính lực ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống của người cao tuổi:
-
- Họ có thể cảm thấy cô đơn do khó khăn trong việc giao tiếp, dẫn đến tình trạng trầm cảm và cảm giác xấu hổ.
- Suy giảm thính lực cũng làm tăng nguy cơ té ngã và mắc các bệnh lý khác như tiểu đường, cao huyết áp, và bệnh tim.
- Cảm giác lo lắng, buồn bã và suy giảm trí tuệ là những hệ quả thường thấy.
6. Có thể điều trị suy giảm thính lực ở người cao tuổi không?
Suy giảm thính lực có thể được kiểm soát, và nhiều người đã cải thiện khả năng nghe. Tuy nhiên, điều này đòi hỏi sự kiên trì trong điều trị. Bác sĩ có thể chỉ định sử dụng:
-
- Thuốc tăng cường tưới máu vi mạch và sử dụng ôxy ở các tế bào thần kinh.
- Thuốc nội tiết: Estrogen cho phụ nữ mãn kinh, testosterone cho nam giới, và các hormon tuyến yên để bù đắp sự thiếu hụt, điều hòa quá trình chuyển hóa và kéo dài tuổi thọ của dây thần kinh thính giác.
- Vitamin A giúp chống lại tiếng ồn và tái sinh các mô liên kết, có thể kết hợp với vitamin B, E để tăng cường sức khỏe thần kinh.
- Sử dụng máy trợ thính theo đúng chỉ định và hướng dẫn của bác sĩ.
- Cấy điện cực ốc tai, một phương pháp phẫu thuật hiện đại với mức độ an toàn cao.
7. Phòng ngừa suy giảm thính lực như thế nào?
-
- Giảm thiểu tiếng ồn trong cuộc sống hàng ngày: Tránh xa những nơi ồn ào và chọn sống ở môi trường yên tĩnh.
- Tránh ăn thực phẩm giàu chất béo để ngăn ngừa tình trạng tăng mỡ máu, từ đó bảo vệ thính lực.
- Tránh ngoáy tai để không làm tổn thương màng nhĩ và gây viêm nhiễm tai.
- Không để nước vào tai, tránh nguy cơ viêm tai giữa và làm suy giảm thính lực.
- Nên bổ sung thực phẩm như cá, đậu nành, rau cải, cà rốt, và các loại hải sản. Chế độ ăn giàu sắt giúp giãn mạch máu, cải thiện cung cấp máu cho tai, từ đó làm chậm lại quá trình suy giảm thính lực.
- Bên cạnh đó, duy trì chế độ làm việc và nghỉ ngơi hợp lý, tập thể dục thường xuyên, ngủ đủ giấc, và giảm stress cũng góp phần ngăn chặn lão hóa thính lực.
